به گزارش رجانیوز، 18 بهمن سال گذشته بود که رئیسجمهور در افتتاح نمايشگاه دستاوردهاي مركز علوم و فنون ليزر ايران به مناسبت دهه فجر، دستور ساخت سوخت 20 درصد را اعلام کرد و تنها چهار روز بعد در راهپیمایی 22 بهمن در جمع مردم تهران از ساخت اولین محموله از این نوع سوخت خبر داد.
اگرچه منابع غربی در ابتدا کوشیدند به سبک تمام مواجهههای قبلی خود با دستاوردهای تحقیقاتی و فناوری ایران، ابتدا این خبر را یک بلوف بخوانند اما تأکید علی اکبر صالحی رئیس وقت سازمان انرژی اتمی ایران مبنی بر اینکه بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای نظارت بر پروسه تولید سوخت 20 درصد به نطنز بیایند، تبلیغات رسانههای غربی را بیاثر کرد.
در عین حال، زمان زیادی نگذشت که بازرسان آژانس در گزارشهای خود از تولید 2،5 کیلوگرم سوخت 20 درصد بهطور میانگین در ماه خبر دادند تا معلوم شود، آنچه که بلوف بوده، ادعای رسانههای غربی بوده نه دستیابی ایران به این فناوری. مدیرکل آژانس در آخرین گزارش فصلی خود (23 نوامبر 2010، 2 آذر 89) تأکید کرد که غنیسازی 20 درصد تا چهار روز قبل از گزارش نهایی (یعنی 19 نوامبر) بدون توقف در ایران ادامه داشته و حجم هگزا فلوراید اورانیوم 20 درصد ایران به 33 کیلوگرم رسیده است که در مقایسه با گزارش فصل قبل، 11 کیلوگرم افزایش نشان میدهد.
با این وجود، آنچه که منابع غربی پس از مطمئن شدن از توانایی ایران در تولید سوخت 20 درصد بهعنوان موضوع مانور خود انتخاب کرده بودند، امکان تولید صفحات سوخت در ایران بود. این منابع با یادآوری اینکه چنین توانایی در اختیار تعداد محدودی از کشورها قرار دارد، خاطرنشان کرده بودند که ایران در صورتی که بخواهد اورانیوم 20 درصد خود را در رآکتور تهران مصرف کند، مجبور است که آن را برای تبدیل به صفحات سوخت به فرانسه بفرستد و پاریس نیز در شرایطی با این درخواست موفقت خواهد کرد که ایران، شروط غرب را بپذیرد.
با این حال، خبری که صالحی این بار در قامت سرپرست وزارت امور خارجه اعلام کرد، بار دیگر، غرب را شوکه کرده است، وی که شهریور ماه امسال از توليد اولين مجتمع صفحه سوخت هسته اي در شهريور سال 90 خبر داده بود، برای نشان دادن جدیت ایران در این زمینه، دو روز پیش اعلام کرد که کارخانه پیشرفتهای برای تولید میله و صفحه سوخت در اصفهان در حال احداث است.
هفتهنامه اشپیگل که موضوعات ایران بهویژه مسئله هستهای را با حساسیت ویژهای دنبال میکند، در واکنش به این اظهارنظر، نوشت: "خبر موفقيت آميز توليد ميله هاي سوختي در ايران دوباره دنيا را شوکه کرده است."
ستون نویس اشپیگل در این مقاله تأکید میکند که پیشرفتهای هستهای ایران دیگر حالتی پیوسته پیدا کرده است. او افزود: «بهراستي ايران با برنامه اتمياش به کجا پيش مي رود. به نظر مي رسد پاسخ دقيق اين پرسش را تنها حاکمان تهران بدانند. گويا براي آنها اسان است که بار ديگر دنيا را به هم بريزند، بهويژه با انتشار اين خبر جديد که از قرار معلوم ديگر خودشان مي توانند ميله هاي سوختي هم توليد کنند. با اعلام اين توانمندي در واقع ايران جزئيات بيشتري از برنامه اتمي خود را فاش کرد که تاکنون بهطور رسمي منتشر و معلوم نشده بود.
غرب تا بهحال فرض را بر اين مبنا قرار داده بود که تهران در اين مورد هنوز توانايي فني مورد نياز را در اختيار ندارد. صالحي که همزمان سرپرست وزارت امور خارجه ايران نيز هست با اشاره به اينکه هم اکنون در تأسيسات هسته اي اصفهان واحدي براي توليد ميله هاي سوختي دایر شده است، اظهار داشت: با تکميل اين واحد ايران جزو معدود کشورهايي خواهد شد که مي تواند صفحات و ميله هاي سوختي توليد کند.
صفحات سوختي در راکتورهاي آب سبک کاربرد دارند. تاکنون ايران ميله هاي سوختي مورد نياز خود را از روسيه تأمين مي کرد. پس از تأخيرهای چندين ماهه، سرانجام ايران در اکتبر گذشته رآکتور اب سبک بوشهر را که با کمک روسها ساخته شده است، به ميله هاي سوختي تجهيز کرد.
اخبار موفقيت آميز توسعه برنامه اتمي ايران که ديگر حالتي پيوسته پيدا کرده است، بخشي از راهبرد اطلاعاتي تهران در ارتباط با مناقشه اتمي اين کشور است. درست همين اواخر يعني پيش از برگزاري مذاکرات ژنو سوئيس بود که صالحي در تلويزيون ايران از توليد کيک زرد بهعنوان ماده پايه در غني سازي اورانيوم در ايران خبر داد. پيشتر غرب اينطور مي دانست که مواد خام مورد نياز براي توليد اين ماده موثر در ايران موجود نيست. چون ماده اوليه پيش برنده برنامه اتمي ايران حدود 600 تن کيک زردي بوده است که تهران پيش از انقلاب اسلامي آن را از افريقاي جنوبي تامين کرده بود.
توليد صفحات و ميله هاي سوختي گامي اصلي در زنجيره سوخت هسته اي در بعد صلح آميز انرژي اتمي محسوب مي شود. به بياني گوياتر، توليد صفحات سوخت به نوعي مقدم بر غني سازي اورانيوم است. تاکنون غني سازي اورانيوم در کانون و محور مناقشه اتمي ايران قرار داشته است.»