به گزارش گلستان نیوز به نقل از خبرگزاری مهر، برداشت کنندگان غیرمجاز شن و ماسه علاوه بر حریم و بستر رودخانه ها، به اراضی کشاورزی گلستان نیز روی آورده اند و اقدام به برداشت غیرمجاز خاک از این عرصه ها می کنند.
نياز استان گلستان به تامين شن و ماسه، حدود پنج ميليون مترمكعب در سال برآورد شده اما سالانه تنها ۵۰۰هزار مترمكعب، مجوز برداشت، صادر مي‌شود و براي جبران اين فاصله، اراضي كشاورزي و بستر رودخانه‌ها، مورد هجوم برداشت‌كنندگان غيرمجاز شن و ماسه قرار گرفته است.
در برخي از عرصه‌هاي كشاورزي كه در گذشته در مسير سيلاب ، رودخانه و يا مسيل بوده، رگه‌هايي از شن و ماسه ديده مي‌شود كه كار برداشت آن نسبت به مناطق ديگر، نظير معادن كوهي، آسانتر و هزينه‌هاي تمام شده آن ، بسيار كمتر است و لذا بيشتر مورد توجه برداشت‌كنندگان غيرمجاز قرار مي‌گيرد.
براساس ماده 10 قانون اصلاحي قانون حفظ كاربري اراضي زراعي و باغي، هر گونه تخلف كاربري در قالب ايجاد بنا، برداشت و يا افزايش شن و ماسه و ساير اقداماتي كه بنا به تشخيص سازمان جهاد كشاورزي، سبب تغيير كاربري زمين شود، جرم تلقي شده و مي‌بايست برخورد قانوني با آن صورت گيرد.
براساس اين قانون، سازمان جهاد كشاورزي به عنوان مرجع اجرايي، موظف است نسبت به توقف اين عمليات از جمله برداشت شن و ماسه، اقدام و مراتب را به اداره متبوع جهت انعكاس به مرجع قضايي، اعلام کنند و مدیریت امور منابع آب و آب منطقه ای نیز متولی برخورد با برداشت کنندگان غیرمجاز شن و ماسه از حریم و بستر رودخانه هاست.
ولفرا و چلچای هدف سودجویان
رودخانه ولفرا بندرگز و چلچای شرق گلستان از جمله رودخانه هایی هستند که از گزند سودجویان شن و ماسه بی نصیب نمانده اند.
بهرامی یک کشاورز بندرگزی حاشیه رودخانه ولفرای بندرگز با اشاره به برداشت غیرمجاز شن و ماسه از حریم این رودخانه و اراضی کشاورزی منطقه خواهان رسیدگی مسئولان امر در این زمینه شد.
حمله سودجویان به یک کشاورز بندرگزی
وی به خبرنگار مهر گفت: برداشت کنندگان غیرمجاز شن و ماسه وقتی با اعتراض برادرم که در حاشیه رودخانه ولفرا دارای زمین کشاورزی است، مواجه شدند، به وی حمله ور شده و اقدام به شکستن پایش کردند و در تلاش بودند تا با تراکتور بیل دار وی را در زمین دفن کنند.
این کشاورز گفت: پرونده این شکایت در محاکم قضایی در دست بررسی است و بردارم از اقدام برداشت کنندگان غیرمجاز، با تلفن همراه عکس و فیلم تهیه کرده است.
برداشت خاک از مزارع گدایجه
اهالی روستای گدایجه گنبد کاووس که تاکنون از برداشت غیرمجاز شن و ماسه و خاکهای کشاورزی صدمات زیادی دیده اند، خواهان توجه مسئولان امر برای برخورد قاطع با متخلفان شده اند.
به گفته کشاورزان، شبانه و روزانه از بستر رودخانه چلچای و اراضی کشاورزی منطقه توسط سودجویان شن و ماسه و خاک کشاورزی برداشت می شود و زمینهای کشاورزی که در گذشته چهار تن گندم و چند تن شالی از آن برداشت می شد، امروز به خرابه و ویرانه ای تبدیل شده است.
به گفته اهالی، دلالان معدن بصورت غیرمجاز اقدام به برداشت شن و ماسه می کنند و سپس بدون آنکه اقدام به تسطیح زمین و بازگرداندن خاک به حالت اولیه داشته باشند، اراضی را رها می کنند.
به گفته اهالی روستای گدایجه برداشت شن وماسه از حریم این رودخانه یکسال است که بصورت غیر قانونی انجام می شود وعلی رغم اعتراض مردم متأسفانه هیچ نهادی مانع این عمل نشده واعتراض مردم به دهیاری وشورای روستا نیز بی نتیجه بوده است.
چلچای عاری از بار رسوبی شده است
همچنین به اعتقاد جواد تیموری مدیر امور منابع آب گنبدکاووس نیز برداشت غیرمجاز شن و ماسه از بستر رودخانه چلچای همواره صورت می گیرد.
وی افزود: برداشت غیرمجاز شن و ماسه سبب شده که در مصالحی که در بستر رودخانه بوده تخلیه شده و رودخانه عاری از بار رسوبی شود.
معرفی متخلفان به دادگاه
مدیر امور اراضی استان گلستان نیز در پیگیری موضوع برداشت غیرمجاز شن و خاک از اراضی کشاورزی استان گفت: برداشتهای از اراضی بصورت مجاز و غیرمجاز انجام می شود و در موارد برداشت غیرمجاز، همکاران رسیدگی می کنند و متخلفان به دادگاه معرفی می شوند.
اسدالله محتشمی افزود: نظارتها بر برداشتهای مجاز و غیرمجاز بصورت روزمره و هفتگی انجام می شود و مشکل این است که بین زمان معرفی به دادگاه و صدور رای وقفه ای که وجود دارد که متخلفان از این فرصت سوء استفاده می کنند و به برداشتهای غیرمجاز ادامه می دهند.
وی اظهار امیدواری کرد که انشاء اله بتوانیم با همکاری دستگاه قضایی جلوی این برداشتها را بگیریم.
به گفته وي، برابر آمار، يا گشتهاي روزانه در اراضي كشاورزي و يا براساس گزارشهاي مردمي شوراهاي اسلامي، با حضور در طبيعت و اخطاريه‌هايي كه به همراه دارند، عمليات برداشت غيرمجاز شن و ماسه را متوقف مي‌كنند اما در اغلب موارد، با برخوردهاي شديد و يا مقاومت و مقابله برداشت‌كنندگان مواجه مي‌شوند كه اين مسئله حتي امنيت جاني آنان را بعضا به خطر انداخته است.
مدير امور اراضي گلستان با اشاره به ديگر مشكلات ناشي از برداشت غيرمجاز شن و ماسه در اراضي كشاورزي گفت: در اين اراضي بواسطه گودالهايي كه ايجاد مي‌شود، آبهاي قابل استفاده براي كشاورزي به جاي آبياي اراضي همجوار، در اين گودالها جمع شده و با تبخير، از دست مي‌رود.
محتشمي افزود: مضافا اين كه برداشت‌كنندگان، حريم جاده، جوي آب و يا حريم اراضي همسايه را رعايت نكرده و گاه با توجه به عمق برداشت، سبب سقوط انسان، دام و ماشين‌آلات كشاورزي مي‌شوند.
نبود معادن کوهی در گلستان
عدم تعریف معادن کوهی از جمله مشکلات گلستان در تامین مصالح مورد نیاز است که باید با تعامل دستگاههاي ذيربط از جمله دفتر فني استانداري، منابع طبيعي و محيط زيست، پيمانكاران به استفاده از اين مناطق، سوق داده شوند.
معادن كوهي كه در دامنه‌هاي متصل به كوه واقع بوده و تحت پوشش منابع طبيعي و محيط زيست هستند با توجه به وجود معادن فراوان در مناطق كوهستاني جنوب استان گلستان، قابليت بسيار بيشتري براي برداشت مجاز شن و ماسه دارند، مضافا اين كه، از نظر كيفي نيز، مصالح معادن كوهي بسيار بالاتر از مصالح اراضي كشاورزي است.
برخورد با تجاوزان به بسرت و حریم رودخانه ها
در سه ماهه ابتدای سال‌جاری با 107 مورد تخلف و تجاوز به بستر و حریم رودخانههای استان برخورد شده است و بستر رودخانه‌ها و حفاظت از منابع طبیعی و خدادادی موضوعی است که باید تمامی شهروندان به آن پایبند بوده و آن را رعایت کنند.
مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای استان گلستان خاطرنشان کرد: این نظارت و گشتزنیها در سال 1390، یک‌هزار و 785 مورد و در سال 1391، یک‌هزار و 861 مورد بوده است.
ایرج حیدریان عنوان کرد: در سال 1390، با 153 مورد تخلف و در سال 1391 با 927 مورد تخلف برخورد شده است.
تخلیه نخالههای ساختمانی در رودخانه‌ها علاوه بر اینکه شدت تخریبها را در زمان سیل در محیط و پایین دست خود را به همراه دارد در حفاظت کیفی آب نیز بسیار موثر است و این عمل آسیب زیادی را به بار می آورد.
